La 26an de majo ŝtatprezideto Dalia Grybauskaitė akceptis fakulinon pri moderna primatologio, naturprotektado, etologio, profesorinon Birutė Galdikas.Post la renkontiĝo profesorino B. Galdikas diris, ke ŝi kredas, ke ŝia fonduso helpos al litovaj studentoj veni al insulo Borneo en Indonezio, kie la fama sciencistino laboras kun orangutanoj. Pasintjare al ŝi kunhelpis 3 junaj volontuloj el Litovio. Fonduso de Birutė Galdikas al unu studento donis stipendion por la vojaĝo. La sciencistino diras, ke la plej granda problemo por litovoj veturi al Borneo estas manko de mono. Tial oni esperas, ke ĉi-jare la fonduso helpos al unu aŭ du studentoj.
La antropologino karakterizis la ŝtatprezidentinon kiel tre sincera kaj bonkora virino. Birutė Galdikas diris, la ŝtatestro esprimis spiritan subtenon al ideoj de la sciencistino.
B. Galdikas asertas, ke ĉefa celo de ŝia laboro estas helpi al homoj, ke ili komprenu, ke orangutanoj estas preskaŭ homoj.
Mi volas, ke homoj komprenu, ke arbaroj en Borneo neniiĝas, ke neniiĝas ne nur orangutanoj, sed ankaŭ multaj bestoj, multe da faŭno. Mi volas, ke homoj komprenu, ke orangutanoj ne estas nur bestoj. Ili estas preskaŭ homoj. En la mondo estas ĉirkaŭ 50000 orangutanoj. La homoj, kiu laboras kun orangutanoj, revenas hejmen kaj ŝanĝigas. Tio estas spirita vojaĝo, – diris la litovdevena antropologino.
La sciencistino diras, ke ŝi kaj ŝiaj kolegoj sukcesis savi 6000 orangutanojn – la populacion, al kiu pro ĝia grandeco, jam ne minacas danĝero malaperi.
Nuntempe ne minacas danĝero al ŝia vivo en Indonezio, kiel estis antaŭe. B. Galdikas konfesis, ke antaŭ 20 jaroj ŝi estis rabkaptita. Nuntempe la sciencistino ricevas helpon ankaŭ el reprezentantoj de Indonezia regpotenco.
Prezidento D. Grybauskaitė post la renkontiĝo substrekis, ke B. Galdikas precipe grave kontribuas al protektado de natura medio kaj bestaro kaj al aktiva batalo kontraŭ neniigo de viva naturo.
D-ro Birutė Marija Filomena Galdikas naskiĝis en 1946 en Wiesbaden (Germanio) en litova familio. Poste la familio ricevis civitanecon de Kanado kaj ŝi plenkreskis en Toronto. En 1966 universitatoj British Columbia kaj Kalifornia atribuis al ŝi bakalaŭran gradon pri psikologiaj kaj zoologiaj sciencoj.
Kiel primatologia specialisto, kies esplorlaboro estis kunligita kun studoj kaj konservado de orangutanoj, B. Galdikas konatiĝis kun fama paleontologo el Kenjo Louis Leakey kaj esprimis deziron esploradi orangutanojn en ilia natura medio – en Indoneziaj insuloj Borneo kaj Sumatro. Ŝi kaj aliaj du virinoj – Dian Fossey esplorinta gorilojn en Ruando kaj poste enigme mortigita, Jane Goodball esploranta ĉimpanzojn en Tanzanio, estis adeptinoj de L.Leakey. Ĉi tiu fama triopo estis konata je nomo de Anĝeloj de Leakey. Ĉi tiuj tri sciencistinojn, kiujn inspiris L. Leakey, decidis veni en naturan medion de diversaj primatoj ( tiun de ĉimpanzoj, goriloj, orangutanoj).
B. Galdikas estas unu el fondintoj de Internacia Fonduso por Protektado de Orangutanoj (1986). Ĉi tiu organizo havas siajn filiojn en Aŭstralio, Kanado, Indonezio, Tajvano, kaj Britio. Nuntempe B. Galdikas estas prezidento, Honorprezidento kaj scienca direktoro de ĉi tiu organizo.
En 1997 ŝi estis honorita per Kalpataru. Ĝi estas la plej altranga distingo, kiun atribuas Indonezia registaro por elstara agado en naturprotektada kampo.
No comments:
Post a Comment