Batalo de Salaspils renaskiĝas en pentraĵo de flamanda pentristo

Litova Artmuzeo kune kun Fonduso de Francio kaj Franca Kultura Centro la 3an de junio en Vilna Bildgalerio (strato Didžioji 4) inaŭguris ekspozicioj Batalo de Salaspils. En historia palaco de nobela familio Chodkiewicz [ĥodkie'viĉ] (litove Chodkevičius [ĥodke'viĉus]) unuafoje al Litovia socio estas prezentata la batala komponaĵo pentrita de fama flamanda pentristo Pieter Snayers (1592-1667). La pentraĵo bildigas la batalon okazinta la 27an de septembro 1605 en Salaspils (apud Riga, Latvio). Ĝi estas nomata ankaŭ batalo de Kirchof [kirĥof]. La eksterordinare valora verko  estas eksponata en Vilnius en 600a jubilea jaro de la Grunvalda batalo. La bildo de P. Snayers, pentrita ĉirkaŭ la jaro 1619, estas eksponata kune kun riĉa informacio pri la verko (informaciaj stendoj, eldonaĵoj), la ekspozicion akompanas ankaŭ ekukada programo por lernantoj kaj junularo.

P. Snayers estis fama 17-jarcenta pentristo de bataloj. Precipe li disfamis per grandformataj komponaĵoj, en kiuj li eternigis konkretajn batalojn, geografie precize bildigante la batalkampon, dislokiĝon de la militistaroj kaj armilaron.

La pentraĵo Batalo de Salaspils vidigas batalon inter militistaroj de Litova Grandduklando (LGD) kaj Sveda Reĝlando. En ĉi tiu batalo militistaro de LGD komandata de granda hetmano de LGD  Jonas Karolis Chodkevičius  (pole Jan Karol Chodkiewicz)  venkis laŭ nombre trioblan svedan armeon komandatan de Svedia reĝo Karolo la Naŭa  mem.

La venko en Salaspils estas granda enigmo, kiun  provis solvi multaj fakuloj pri la militarto. Ĝi estas interesa ankaŭ por nuntempaj historiistoj. Neniam kaj nenie trifoje malpligranda armeo atingis tian frakasan venkon kaj neniam estis mortigite da malamikoj trifoje pli multe ol nombro de soldatoj mem en venkinta flanko.

"Sendube  tio estas unu el plej famaj venkoj en historio de historio de la Litovia armilo povanta egaligi al batalo de Grunvaldo. La batalo de Salaspils estis unu el nemultaj eventoj, kiu disfamigis nomon de Litovio en tuta 17-jarcenta Eŭropo kaj ekster ĝiaj limoj. Regnestron de Litovio kaj Pollando Zigmantas Vaza gratulis okaze de la venko papo Paŭlo la 5a, imperiestro de sankta Romo Rudolfo la 2a, Angla reĝo Jakobo la Unua , sultano de Otomana imperio Aĥmedo la Unua, Persa ŝaĥo Abaso la Unua", – ellistigas kuratoro de la ekspozicio Mindaugas Šapoka.

Ekzaktaj nombroj de ambaŭ militistaroj ne estas konataj. Oni supozas, ke la svedan armeon konsistigis 11000 – 14000 militistoj, inter ili ne malpli ol 7000 infanterianoj, 11 kanonoj. Litovan armeon konsistigis 3700 – 4000 militistoj, inter ili ĉirkaŭ 1000 infanterianoj, 5 kanonoj kaj antaŭ la batalo veninta milita trupo de Kursa duklando (300 rajdosoldatoj). En la batalo pereis 6000-9000 svedaj soldatoj, inter ili – militestroj duko Fridrich Luneburgano (Lüneburski) kaj generalo Andersen Linderson. perdoj de litovoj – ĉirkaŭ 100 soldatoj. Cetere, pereis nemalmulte da multekostaj bonege preparitaj militaj rajdĉevaloj de husaroj.

Oni supozas, ke pentri Batalon de Salaspils al la flamanda majstro mendis regnestro de Polio kaj Litovio Zigmantas Vaza (pole Zygmunt III Waza, svede Sigismund) pere de sia agento Jan Brueghel Pli Aĝa – kortuma pentristo de Habsburga princo Alberto la 7a. La bildo povis trafi en Francion post 1668, kian Jonas Kazimieras Vaza (pole Jan II Kazimierz Waza) abdikis la tronon kaj forveturis loĝi en Francion.

Dum ĉi-jara printempo la bildo estis diligente restaŭrita en Restaŭrada Centro de Pranas Gudynas.
Bildo Batalo de Salaspils gastos en Vilnius ĝis la 19a de aŭgusto.